Задача 1 ¶ A A A и B B B — независимые ( P ( A ∩ B ) = P ( A ) P ( B ) ) (\PP(A\cap B)=\PP(A)\PP(B)) ( P ( A ∩ B ) = P ( A ) P ( B ))
Подзадание А ¶ Доказать, что A A A и B c B^c B c — независимые ( P ( A ∩ B c ) = P ( A ) P ( B c ) ) (\PP(A\cap B^c)=\PP(A)\PP(B^c)) ( P ( A ∩ B c ) = P ( A ) P ( B c ))
P ( A ∩ B c ) = P ( A ∖ B ) = P ( A ∖ ( A ∩ B ) ) = A ∩ B ⊆ A = P ( A ) − P ( A ∩ B ) = P ( A ) − P ( A ) P ( B ) P ( A ) [ 1 − P ( B ) ] ⏟ P ( B c ) \PP(A\cap B^c)=\PP(A\setminus B)=\PP(A\setminus (A\cap B))\overset{\boxed{A\cap B\subseteq A}}{=}\\=\PP(A)-\PP(A\cap B)=\PP(A)-\PP(A)\PP(B)\PP(A)\underbrace{[1-\PP(B)]}_{\PP(B^c)} P ( A ∩ B c ) = P ( A ∖ B ) = P ( A ∖ ( A ∩ B )) = A ∩ B ⊆ A = P ( A ) − P ( A ∩ B ) = P ( A ) − P ( A ) P ( B ) P ( A ) P ( B c ) [ 1 − P ( B )] Подзадание Б ¶ Доказать, что A c A^c A c и B c B^c B c независимые.
Автоматически следует из пункта А.
Задача 2 ¶ A A A и B B B — независимые, B B B и C C C — независимые. Следует ли отсюда, что A A A и C C C — независимые?
Ω = { a , b , c , d } , F = 2 Ω , P ( { a } ) = ⋯ = P ( { b } ) = 1 4 \Omega=\{a, b, c, d\},\quad\FF=2^\Omega,\quad\PP(\{a\})=\dots=\PP(\{b\})=\frac{1}{4} Ω = { a , b , c , d } , F = 2 Ω , P ({ a }) = ⋯ = P ({ b }) = 4 1 A = { a , b } , B = { b , c } , C = { c , d } A=\{a, b\},\quad B=\{b, c\},\quad C=\{c, d\} A = { a , b } , B = { b , c } , C = { c , d } P ( A ∩ B ) = P ( { b } ) = 1 4 = P ( A ) P ( B ) = 1 2 ⋅ 1 2 = 1 4 ⟹ \PP(A\cap B)=\PP(\{b\})=\frac{1}{4}=\PP(A)\PP(B)=\frac{1}{2}\cdot\frac{1}{2}=\frac{1}{4}\implies P ( A ∩ B ) = P ({ b }) = 4 1 = P ( A ) P ( B ) = 2 1 ⋅ 2 1 = 4 1 ⟹ A A A и B B B независимые.
P ( B ∩ C ) = P ( { c } ) = 1 4 = P ( B ) P ( C ) = 1 2 ⋅ 1 2 = 1 4 ⟹ \PP(B\cap C)=\PP(\{c\})=\frac{1}{4}=\PP(B)\PP(C)=\frac{1}{2}\cdot\frac{1}{2}=\frac{1}{4}\implies P ( B ∩ C ) = P ({ c }) = 4 1 = P ( B ) P ( C ) = 2 1 ⋅ 2 1 = 4 1 ⟹ B B B и C C C независимые.
P ( A ∩ C ) = P ( ∅ ) = 0 ≠ P ( A ) P ( C ) = 1 2 ⋅ 1 2 = 1 4 ⟹ \PP(A\cap C)=\PP(\emptyset)=0\neq\PP(A)\PP(C)=\frac{1}{2}\cdot\frac{1}{2}=\frac{1}{4}\implies P ( A ∩ C ) = P ( ∅ ) = 0 = P ( A ) P ( C ) = 2 1 ⋅ 2 1 = 4 1 ⟹ A A A и C C C зависимые.
Задача 3 ¶ Решаем задачу для 30 студентов.
Парадокс дней рождения — утверждение, состоящее в том, что в группе, состоящей из 23 или более человек, вероятность совпадения дней рождения (число и месяц) хотя бы у двух людей превышает 50 %.
D : = { 1 , 2 , 3 , … , 365 } D:=\{1,2,3,\dots,365\} D := { 1 , 2 , 3 , … , 365 } — номера дней в году
Ω = { w = ( d 1 , … , d 30 ) : d 1 ∈ D , … , d 3 0 ∈ D } \Omega=\{w=(d_1,\dots,d_{30}): d_1\in D,\dots,d_30\in D\} Ω = { w = ( d 1 , … , d 30 ) : d 1 ∈ D , … , d 3 0 ∈ D }
F = 2 Ω \FF=2^\Omega F = 2 Ω
P ( A ) = # A # Ω \PP(A)=\frac{\#A}{\#\Omega} P ( A ) = #Ω # A
A : = { в группе из 30 человек найдётся хотя бы 2 человека, дни рождения которых совпадают } A:=\left\{\begin{align*}
&\text{в группе из 30 человек найдётся хотя бы 2 человека,}\\
&\text{дни рождения которых совпадают}\end{align*}\right\} A := { в группе из 30 человек найдётся хотя бы 2 человека , дни рождения которых совпадают } B : = { в группе из 30 человек все дни рождения различны } B:=\{\text{в группе из 30 человек все дни рождения различны}\} B := { в группе из 30 человек все дни рождения различны } B = A c B=A^c B = A c
B = { w = ( d 1 , … , d 3 0 ) : d 1 ∈ D , d 2 ∈ D ∖ { d 1 } , … , d 30 ∈ D ∖ { d 1 , … , d 29 } } B=\{w=(d_1,\dots,d_30):d_1\in D,d_2\in D\setminus\{d_1\},\dots,d_{30}\in D\setminus\{d_1,\dots,d_{29}\}\} B = { w = ( d 1 , … , d 3 0 ) : d 1 ∈ D , d 2 ∈ D ∖ { d 1 } , … , d 30 ∈ D ∖ { d 1 , … , d 29 }}
# Ω = 365 × ⋯ × 365 ⏟ 30 = 36 5 30 \#\Omega=\underbrace{365\times\dots\times365}_{30}=365^{30} #Ω = 30 365 × ⋯ × 365 = 36 5 30 # B = 365 × 364 × ⋯ × ( 365 − 29 ) \#B=365\times364\times\dots\times(365-29) # B = 365 × 364 × ⋯ × ( 365 − 29 ) P ( B ) = # B # Ω ≈ 0.294 \PP(B)=\frac{\# B}{\#\Omega}\approx 0.294 P ( B ) = #Ω # B ≈ 0.294 P ( A ) ≈ 0.706 \PP(A)\approx 0.706 P ( A ) ≈ 0.706 Другой способ решения задания
B 1 = { в группе из 1-го человека нет повторяющихся дней рождения } B 2 = { в группе из 2-х человек нет повторяющихся дней рождения } ⋮ B 30 = { в группе из 30-ти человек нет повторяющихся дней рождения } \begin{align*}
&B_1=\{\text{в группе из 1-го человека нет повторяющихся дней рождения}\}\\
& B_2=\{\text{в группе из 2-х человек нет повторяющихся дней рождения}\}\\
&\ \vdots\\
& B_{30}=\{\text{в группе из 30-ти человек нет повторяющихся дней рождения}\}\end{align*} B 1 = { в группе из 1- го человека нет повторяющихся дней рождения } B 2 = { в группе из 2- х человек нет повторяющихся дней рождения } ⋮ B 30 = { в группе из 30- ти человек нет повторяющихся дней рождения } B 1 ⊇ B 2 ⊇ ⋯ ⊇ B 30 , B 30 = B , B = B 1 ∩ B 2 ∩ ⋯ ∩ B 30 B_1\supseteq B_2\supseteq\dots\supseteq B_{30},\quad B_{30}=B, B=B_1\cap B_2\cap \dots \cap B_{30} B 1 ⊇ B 2 ⊇ ⋯ ⊇ B 30 , B 30 = B , B = B 1 ∩ B 2 ∩ ⋯ ∩ B 30 P ( B ) = P ( B 1 ) ⏟ = 1 P ( B 2 ∣ B 1 ) ⏟ 364 365 P ( B 3 ∣ B 1 ∩ B 2 ⏟ = B 2 ) ⏟ 363 365 ⋅ … ⋅ P ( B 30 ∣ B 1 ∩ … ∩ B 29 ⏟ = B 29 ) ⏟ = ( 365 − 29 ) 365 = 0.294 \PP(B)=\underbrace{\PP(B_1)}_{=1}\underbrace{\PP(B_2|B_1)}_{\frac{364}{365}}\underbrace{\PP(B_3|\underbrace{B_1\cap B_2}_{=B_2})}_{\frac{363}{365}}\cdot\ldots\cdot\underbrace{\PP(B_{30}|\underbrace{B_1\cap\ldots\cap B_{29}}_{=B_{29}})}_{=\frac{(365-29)}{365}}=0.294 P ( B ) = = 1 P ( B 1 ) 365 364 P ( B 2 ∣ B 1 ) 365 363 P ( B 3 ∣ = B 2 B 1 ∩ B 2 ) ⋅ … ⋅ = 365 ( 365 − 29 ) P ( B 30 ∣ = B 29 B 1 ∩ … ∩ B 29 ) = 0.294 Задача 5 ¶ V : = { Вася пришёл на лекцию } V:=\{\text{Вася пришёл на лекцию}\} V := { Вася пришёл на лекцию } M : = { Маша пришла на лекцию } M:=\{\text{Маша пришла на лекцию}\} M := { Маша пришла на лекцию } A : = { Алёна пришла на лекцию } A:=\{\text{Алёна пришла на лекцию}\} A := { Алёна пришла на лекцию } Подзадача А ¶ Построим разбиение Ω \Omega Ω :
D 1 : = M ∩ A , D 2 : = M ∩ A c , D 3 : = M c ∩ A , D 4 : = M c ∩ A c D_1:=M\cap A,\quad D_2:=M\cap A^c,\quad D_3:=M^c\cap A, D_4:=M^c\cap A^c D 1 := M ∩ A , D 2 := M ∩ A c , D 3 := M c ∩ A , D 4 := M c ∩ A c M M M и A A A независимые.
P ( M ) = 0.4 , P ( A ) = 0.6 \PP(M)=0.4,\quad \PP(A)=0.6 P ( M ) = 0.4 , P ( A ) = 0.6 P ( V ∣ D 1 ) = 0.9 , P ( V ∣ D 2 ) = 0.54 , P ( V ∣ D 3 ) = 0.36 , P ( V ∣ D 4 ) = 0.18 \PP(V|D_1)=0.9,\quad\PP(V|D_2)=0.54,\quad\PP(V|D_3)=0.36,\quad \PP(V|D_4)=0.18 P ( V ∣ D 1 ) = 0.9 , P ( V ∣ D 2 ) = 0.54 , P ( V ∣ D 3 ) = 0.36 , P ( V ∣ D 4 ) = 0.18 P ( D 1 ) = P ( M ∩ A ) = по нез. P ( M ) P ( A ) = 0.4 × 0.6 = 0.24 \PP(D_1)=\PP(M\cap A)\overset{\text{по нез.}}=\PP(M)\PP(A)=0.4\times0.6=0.24 P ( D 1 ) = P ( M ∩ A ) = по нез . P ( M ) P ( A ) = 0.4 × 0.6 = 0.24 P ( D 2 ) = P ( M ∩ A c ) = 1 ◯ P ( M ) P ( A c ) = 0.4 × 0.4 = 0.16 \PP(D_2)=\PP(M\cap A^c)\overset{\textcircled{1}}{=}\PP(M)\PP(A^c)=0.4\times0.4=0.16 P ( D 2 ) = P ( M ∩ A c ) = 1 ◯ P ( M ) P ( A c ) = 0.4 × 0.4 = 0.16 P ( D 3 ) = P ( M c ∩ A ) = 1 ◯ P ( M c ) P ( A ) = 0.6 × 0.6 = 0.36 \PP(D_3)=\PP(M^c\cap A)\overset{\textcircled{1}}{=}\PP(M^c)\PP(A)=0.6\times0.6=0.36 P ( D 3 ) = P ( M c ∩ A ) = 1 ◯ P ( M c ) P ( A ) = 0.6 × 0.6 = 0.36 P ( D 4 ) = P ( M c ∩ A c ) = 1 ◯ P ( M c ) P ( A c ) = 0.6 × 0.4 = 0.24 \PP(D_4)=\PP(M^c\cap A^c)\overset{\textcircled{1}}{=}\PP(M^c)\PP(A^c)=0.6\times0.4=0.24 P ( D 4 ) = P ( M c ∩ A c ) = 1 ◯ P ( M c ) P ( A c ) = 0.6 × 0.4 = 0.24 Теперь ищем вероятность, что Вася пришёл на лекцию.
P ( V ) = P ( V ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( V ∣ D 2 ) P ( D 2 ) + P ( V ∣ D 3 ) P ( D 3 ) + P ( V ∣ D 4 ) P ( D 4 ) = 0.9 × 0.24 + 0.54 × 0.16 + 0.36 × 0.36 + 0.18 × 0.24 = 0.4752 \begin{align*}\PP(V)&=\PP(V|D_1)\PP(D_1)+\PP(V|D_2)\PP(D_2)+\PP(V|D_3)\PP(D_3)+\PP(V|D_4)P(D_4)\\&=0.9\times0.24+0.54\times0.16+0.36\times0.36+0.18\times0.24=0.4752\end{align*} P ( V ) = P ( V ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( V ∣ D 2 ) P ( D 2 ) + P ( V ∣ D 3 ) P ( D 3 ) + P ( V ∣ D 4 ) P ( D 4 ) = 0.9 × 0.24 + 0.54 × 0.16 + 0.36 × 0.36 + 0.18 × 0.24 = 0.4752 Подзадача Б ¶ Кого чаще можно застать на тех лекциях, на которых присутствует Вася, Машу или Алёну?
P ( M ∣ V ) ∼ P ( A ∣ V ) \PP(M|V)\sim\PP(A|V) P ( M ∣ V ) ∼ P ( A ∣ V ) P ( M ∣ V ) = P ( M ∩ A ⏟ D 1 ∣ V ) + P ( M ∩ A c ⏟ D 2 ∣ V ) = P ( V ∣ D 1 ) P ( D 1 ) P ( V ) + P ( V ∣ D 2 ) P ( D 2 ) P ( V ) = 0.64 \begin{align*}\PP(M|V)&=\PP(\underbrace{M\cap A}_{D_1}|V)+\PP(\underbrace{M\cap A^c}_{D_2}|V)\\&=\frac{\PP(V|D_1)\PP(D_1)}{\PP(V)}+\frac{\PP(V|D_2)\PP(D_2)}{P(V)}=0.64\end{align*} P ( M ∣ V ) = P ( D 1 M ∩ A ∣ V ) + P ( D 2 M ∩ A c ∣ V ) = P ( V ) P ( V ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( V ) P ( V ∣ D 2 ) P ( D 2 ) = 0.64 P ( A ∣ V ) = … = 0.73 \PP(A|V)=\ldots=0.73 P ( A ∣ V ) = … = 0.73 Задача 6 ¶ Трое игроков по очереди подбрасывают монету бесконечное количество раз. Выигрывает тот, у кого раньше выпадет орёл. Найдите вероятности выигрыша для каждого игрока.
Способ 1. (рабоче-крестьянский) ¶ Ω = { O , P O , P P O , P P P O , P P P P O , … } ∪ { P P P … P … } \Omega=\{O, PO, PPO, PPPO, PPPPO, \dots\}\cup\{PPP\dots P\dots\} Ω = { O , PO , PPO , PPPO , PPPPO , … } ∪ { PPP … P … } P ( { O } ) = 1 2 , P ( { P O } ) = 1 2 2 , P ( { P P O } ) = 1 2 3 , … \PP(\{O\})=\frac{1}{2},\quad\PP(\{PO\})=\frac{1}{2^2},\quad\PP(\{PPO\})=\frac{1}{2^3},\dots P ({ O }) = 2 1 , P ({ PO }) = 2 2 1 , P ({ PPO }) = 2 3 1 , … P ( { P P P … P … } ) = 0 \PP(\{PPP\dots P\dots\})=0 P ({ PPP … P … }) = 0 A 1 : = { победил первый игрок } = { O , P P P O , P P P P P P O , … } A 2 : = { победил второй игрок } = { P O , P P P P O , P P P P P P P O , … } A 3 : = { победил третий игрок } = { P P O , P P P P P O , P P P P P P P P O , … } \begin{align*}&A_1:=\{\text{победил первый игрок}\}=\{O,PPPO,PPPPPPO,\dots\}\\&A_2:=\{\text{победил второй игрок}\}=\{PO,PPPPO,PPPPPPPO,\dots\}\\&A_3:=\{\text{победил третий игрок}\}=\{PPO,PPPPPO,PPPPPPPPO,\dots\}\end{align*} A 1 := { победил первый игрок } = { O , PPPO , PPPPPPO , … } A 2 := { победил второй игрок } = { PO , PPPPO , PPPPPPPO , … } A 3 := { победил третий игрок } = { PPO , PPPPPO , PPPPPPPPO , … } P ( A 1 ) = 1 2 + 1 2 4 + 1 2 7 + 1 2 10 + ⋯ = 1 2 1 − 1 2 3 = 1 2 7 8 = 4 7 \PP(A_1)=\frac{1}{2}+\frac{1}{2^4}+\frac{1}{2^7}+\frac{1}{2^{10}}+\dots=\frac{\frac{1}{2}}{1-\frac{1}{2^3}}=\frac{\frac{1}{2}}{\frac{7}{8}}=\frac{4}{7} P ( A 1 ) = 2 1 + 2 4 1 + 2 7 1 + 2 10 1 + ⋯ = 1 − 2 3 1 2 1 = 8 7 2 1 = 7 4 P ( A 2 ) = 1 2 2 + 1 2 5 + 1 2 8 + ⋯ = 1 2 P ( A 1 ) = 2 7 \PP(A_2)=\frac{1}{2^2}+\frac{1}{2^5}+\frac{1}{2^8}+\dots=\frac{1}{2}\PP(A_1)=\frac{2}{7} P ( A 2 ) = 2 2 1 + 2 5 1 + 2 8 1 + ⋯ = 2 1 P ( A 1 ) = 7 2 P ( A 3 ) = 1 2 3 + 1 2 6 + 1 2 9 + ⋯ = 1 2 P ( A 2 ) = 1 7 \PP(A_3)=\frac{1}{2^3}+\frac{1}{2^6}+\frac{1}{2^9}+\dots=\frac{1}{2}\PP(A_2)=\frac{1}{7} P ( A 3 ) = 2 3 1 + 2 6 1 + 2 9 1 + ⋯ = 2 1 P ( A 2 ) = 7 1 Способ 2. ¶ D 1 : = { при первом подбрасывании выпал орёл } D_1:=\{\text{при первом подбрасывании выпал орёл}\} D 1 := { при первом подбрасывании выпал орёл } p i : = P ( A i ) , i = 1 , 2 , 3 p_i:=\PP(A_i),\quad i=1,2,3 p i := P ( A i ) , i = 1 , 2 , 3 p 1 = P ( A 1 ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( A 1 ∣ D 1 c ) P ( D 1 c ) = 1 × 1 2 + p 3 × 1 2 \begin{align*}p_1&=\PP(A_1|D_1)\PP(D_1)+\PP(A_1|D_1^c)\PP(D_1^c)\\&=1\times\frac{1}{2}+p_3\times\frac{1}{2}\end{align*} p 1 = P ( A 1 ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( A 1 ∣ D 1 c ) P ( D 1 c ) = 1 × 2 1 + p 3 × 2 1 p 2 = P ( A 2 ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( A 2 ∣ D 1 c ) P ( D 1 c ) = 0 × 1 2 + p 1 × 1 2 \begin{align*}p_2&=\PP(A_2|D_1)\PP(D_1)+\PP(A_2|D_1^c)\PP(D_1^c)\\&=0\times\frac{1}{2}+p_1\times\frac{1}{2}\end{align*} p 2 = P ( A 2 ∣ D 1 ) P ( D 1 ) + P ( A 2 ∣ D 1 c ) P ( D 1 c ) = 0 × 2 1 + p 1 × 2 1 P ( A 1 ∣ D 1 c ) = P ( A 1 ∩ D 1 c ) P ( D 1 c ) = P ( { P P P O , P P P P P P O , … } ) 1 2 = 1 2 4 + 1 2 7 + 1 2 10 + … 1 2 = 1 2 3 + 1 2 6 + 1 2 9 + ⋯ = p 3 \begin{align*}P(A_1|D_1^c)&=\frac{\PP(A_1\cap D_1^c)}{\PP(D_1^c)}=\frac{\PP(\{PPPO,PPPPPPO,\dots\})}{\frac{1}{2}}\\&=\frac{\frac{1}{2^4}+\frac{1}{2^7}+\frac{1}{2^{10}}+\dots}{\frac{1}{2}}=\frac{1}{2^3}+\frac{1}{2^6}+\frac{1}{2^9}+\dots=p_3\end{align*} P ( A 1 ∣ D 1 c ) = P ( D 1 c ) P ( A 1 ∩ D 1 c ) = 2 1 P ({ PPPO , PPPPPPO , … }) = 2 1 2 4 1 + 2 7 1 + 2 10 1 + … = 2 3 1 + 2 6 1 + 2 9 1 + ⋯ = p 3